FLORA AUSTRALII: Intrygujące Piękno

Flora australijska obejmuje ogromną ilość roślin szacowaną na ok. 20 tysięcy roślin naczyniowych i 14 tysięcy nienaczyniowych, 250 tysięcy gatunków grzybów i ponad 3 tysiące porostów. Już samych eukaliptusów, drzew emblematycznych dla kontynentu, jest w Australii ponad 900 nieraz niezwykle trudnych do odróżnienia gatunków.

Cechami wyróżniającymi australijskie rośliny jest duża zdolność adaptacji:

- do suszy (w pokrywie roślinnej dominują gatunki o twardych, skórzastych liściach, umożliwiających przetrwanie okresów suszy - niekiedy igiełkowate listki i gruba kora)

- i pożarów (uwalnianie nasion następuje w odpowiedzi na impuls środowiskowy, np. ogień, a nie spontanicznie przy dojrzewaniu nasion, niektóre rośliny uwalniają swoje nasiona przez długi czas niezależnie od impulsu z zewnątrz i dojrzewania nasion).

Są to cechy typowe zwłaszcza dla gatunków roślin z rodzin srebrnikowate (Banksja), mirtowate (eukaliptus), bobkowate/motylkowate (Acacia)​.
​
Żródło: wikipedia

Choć nie da się ukryć, że z racji odludnego położenia Australii na półkuli południowej cywilizacja dotarła na tę największą wyspę i najmniejszy kontynent świata znacząco najpóźniej, a wiele z jej rejonów jest po dziś dzień uważanych za niezgłębione i biały człowiek wciąż gubi się w dzikim buszu i ginie na pustyni bez śladu, działalność człowieka zdążyła już zebrać niszczące pokłosie w postaci 61 gatunków roślin, które bezpowrotnie zniknęły ze swoich naturalnych siedlisk i kolejnych 1000 zagrożonych. Tym bardziej niszczące, bo należy zdawać sobie sprawę z tego, że większość żyznych terenów zielonych skupia się w pasie przybrzeżnym, a więc terenach najbardziej zasiedlonych w Australii, a tym samym najbardziej narażonych na szkodliwe skutki działalności człowieka. Nie zmienia to faktu, że nas, mieszkańców półkuli północnej, wizyta choćby w najzwyklejszym miejskim parku z pewnością będzie oszałamiającym doświadczeniem, a bogactwo tutejszej roślinności zaskakiwać będzie na każdym kroku. Momentami aż ciarki przechodzą, gdy spaceruje się eukaliptusowym lasem. Nie zdziwiłoby, gdyby nad czubkami potężnych drzew przeleciał pterodaktyl, a z gęstwiny paproci wychyliła się ciekawska głowa jakiegoś roślinożernego dinozaura. Wszystko tutaj jest takie, jakby skutki działania czasu i człowieka jeszcze nie odbiły na tych dziewiczych terenach swojego destrukcyjnego piętna. Przyroda wydaje się tutaj wciąż dziewicza.

Oto kilka przykładów australijskich roślin, które najbardziej mnie urzekły i zaintrygowały. Niektóre z nich widziałam tylko raz, inne występują pospolicie praktycznie na całej długości wschodniego pasa kontynentu.

Cochlospermum gillivraei

Na zdjęciu wysuszone owoce Cochlospermum gillivraei, zwanego potocznie drzewem kapokowym – gatunek drzewa z rodziny ślazowatych i podrodziny wełniakowych. Na zdjęciu forma zdziczała typowa dla Australii. Małe czarne nasiona są otoczone gęstwiną jedwabistych włosków. To właśnie "kapok". Jak sama nazwa wskazuje włókna nasienne wykorzystywano niegdyś do wypełniania pływaków w kamizelkach ratunkowych. Do tego celu wykorzystywano głównie włókna pochodzące od uprawianego w innych częściach świata kuzyna - puchowca pięciopręcikowego (Ceiba pentandra). Pozyskane z rośliny tworzywo roślinne używane jest do produkcji gazy higroskopijnej, materiałów izolacyjnych i w tapicerstwie. Wypełnia się nim poduszki i materace. Jest łatwopalne. Znaczenie gospodarcze kapoku zmalało po wprowadzeniu gumy piankowej oraz tworzyw i włókien sztucznych. Zdjęcie zostało wykonane w Wulkanicznym Parku Narodowym Undara na zachód od Cairns w stanie Queensland. Nigdzie indziej nie spotkałam się potem z tym imponujących rozmiarów drzewem. Podczas swojej wyprawy do Australii zbierałam próbki roślin, nasion, kwiatów. Choć mogłoby się wydawać, że ten wysuszony kwiatostan jest na wyciągnięcie ręki, nie udało mi się do niego sięgnąć.

​ALBICJA BIAŁO-RÓŻOWA

Albicja biało-rożowa (Albizia julibrissin) – gatunek roślin należący do rodziny bobowatych i podrodziny mimozowych. Występuje naturalnie w południowej i wschodniej Azji od Iranu na wschód do Chin i Korei. Nazwa gatunkowa julibrissin pochodzi z języka perskiego i oznacza "kwiat jedwabiu" ( گل gul "kwiat" + ابریشم abrisham "jedwab"). Co ciekawe niektóre odmiany rośliny cechują się dużą odpornością na mróz nawet do -25 stopni Celsjusza, co sprawia, że można ją spotkać nawet w Stanach Zjednoczonych, Europie (Krym), a także uprawiać w cieplejszych regionach Polski. W Australii spotkałam roślinę rosnącą pospolicie zarówno w strefie przybrzeżnej, jak i w głębi lądu. Zdjęcie wykonane na wybrzeżu południowo-wschodnim Australii.

BANKSJA SERRATA

Nie sposób przejść obojętnie obok pokaźnej wielkości nietypowo walcowatych kwiatostanów banksji (Banksia) – rodzaju wiecznie zielonych drzew (do 30 metrów wysokości) i krzewów należących do rodziny srebrnikowatych. Należy do niego 75 gatunków pochodzących z Australii, głównie z jej południowo-zachodniej części. Nazwa rodzaju pochodzi od nazwiska angielskiego biologia Josepha Banksa. Kwiaty zapylane są przez ptaki i torbacze. Są znaczącym źródłem nektaru, a tym samym istotnym elementem łańcucha pokarmowego buszu. Nasiona wypadają dopiero podczas pożaru buszu. Banksje są bowiem pirofitami, czyli roślinami przystosowanymi fizjologicznie i anatomicznie do oddziaływania ognia. Zdjęcie wykonane w okolicach Moruya w stanie New South Wales na południowo-wschodnim wybrzeżu Australii.

PELTOFORUM OSKRZYDLONE

Kolejny gatunek drzewa należący do rodziny bobowatych (Fabaceae) z podrodziny brezylkowych (Caesalpinioideae). W Australii występuje głównie w północnej części kontynentu. Osiąga imponującą wielkość do 35 metrów. Parasolowate korony zakwitają na żółto w okresie australijskiego lata (październik-marzec). Jak przystało na bobowate owoce przypominają strąki, w których znajdują się podłużne nasiona. To właśnie tym z początku czerwonym a z czasem czerniejącym strąkom drzewo zawdzięcza swoją potoczną anglojęzyczną nazwę copper pod, co w tłumaczeniu na język polski oznacza miedziany strąk. Z racji tego, że drzewo należy do typu wiecznie zielonych (liście zrzuca zimą, ale na krótko), jest przystosowane do trudnych warunków i pięknie kwieci się na wiosnę, chętnie uprawiane jest jako roślina ozdobna w parkach i ogrodach. Zdjęcie wykonane w mieście Emerald w stanie Queensland w północno-wschodniej Australii.

DRZEWO BUTELKOWE

Brachychiton rupestris - to niezwykłe drzewo zawdzięcza swoją potoczną nazwę charakterystycznemu pękatemu kształtowi pnia, który drzewo nabiera wraz ze wzrostem. Niektórzy wierzą, że drzewo jest w środku puste, ale wybrzuszony kształt zawdzięcza wodzie gromadzonej we włóknistym pniu. Przysadzisty butelkowy kształt cechuje głównie drzewa rosnące na otwartej przestrzeni. Z kolei te, które rosną w buszu, mają tendencje do rośnięcia bardziej w górę. Drzewo butelkowe może dożyć nawet 200 lat. Cechuje się dużą wytrzymałością na suszę. Z ciekawostek - w okresach klęsk żywiołowych farmerzy ścinali je by dostarczyć bydłu niezbędnej paszy i płynów. To widoczne na zdjęciu zostało przesadzone na obecne stanowisko w 1927 roku, kiedy było już w pełni rozwinięte. Obecny wiek szacuje się na około 100 lat i jest to drzewo o najszerszym pniu w okolicy - 9,51 metra. Aby je objąć, potrzeba 6 rosłych mężczyzn. Zdjęcie wykonano w mieście Roma w stanie Queensland w północno-wschodniej Australii.

WIĘCEJ JUŻ WKRÓTCE!
​

​Jeżeli spodobał Ci się ten post, zostaw komentarz lub polub mój fanpage Wycieczki Osobiste.